با جعبه دنده اتوماتیک آشنا شوید

قبل از هر چیزی بهتر است بدانید که پدال کلاچ در خودروهای اتوماتیک وجود ندارد و این پدال حذف شده است. زمانی که دنده در حالت (Drive) قرار گیرد، تعویض دنده به صورت خودکار انجام می‌شود و این کار توسط مبدل گشتاور انجام می‌شود.قبل از بررسی تفاوت گیربکس تیپ ترونیک و شیفت ترونیک بهتر است کمی در مورد جعبه دنده‌ها صحبت کنیم. می‌توان گفت هنگامی که صحبت از جعبه دنده‌های اتوماتیک و دستی می‌شود، علاقه‌مندان به دنیای خودرو به دو گروه کاملا مجزا تقسیم می‌شوند و درواقع هر کدام به دلیلی یکی از دو مدل اتوماتیک و دستی را انتخاب می‌کنند، از طرفی هر کدام از این دو مدل مزایا و معایبی را دارند که ممکن است در دیگری وجود نداشته باشد.

لازم به ذکر است که گیربکس‌های AMT و CVT دو نوع رایج از جعبه دنده‌های به‌کار رفته در خودروهای موجود در بازار هستند. به‌طور خلاصه می‌توان گفت که AMT یا همان Automated Manual Transmission از نوع گیربکس‌های دستی اتوماتیک و CVT یا Continuously Variable Transmission، از نوع جعبه دنده‌های متغییر پیوسته هستند.

همان طور که متوجه شده‌اید تیپ ترونیک و شیفت ترونیک از انواع مختلف گیربکس‌ها نیستند و درواقع این دو به تکنولوژی به کار رفته در جعبه دنده خودرو اشاره می‌کنند.


شیف ترونیک و تیپ ترونیک

Manumatic از ترکیب دو کلمه دستی و اتوماتیک به وجود آمده است. منومتیک به کلاسی از گیربکس گفته می‌شود که تعویض دنده را برای رانندگان آسان می‌کند. گیربکس‌های اتوماتیک در گذشته تنها به حالت‌های D، P، N و R خلاصه می‌شد و انتخاب رانندگان را محدود می‌کرد. قابلیت‌هایی مانند شیفتر یا دنده پشت فرمان و دسته دنده‌های مخصوص محدودیت‌های راننده را تا حدی برطرف کردند. برخی گیربکس‌ها اجازه تعویض دنده را به صورت دستی برای راننده فراهم می‌کنند و برخی دیگر از گیربکس‌ها تنها از کامپیوتر خودرو دستور تعویض دنده را دریافت می‌کنند و آن را به اجرا درمی‌آورند.

 معرفی تیپ ترونیک

تکنولوژی تیپ ترونیک توسط شرکت پورشه برای اولین بار به صورت اختصاصی بر روی مدل 911 معرفی شد و بعدها حق استفاده از این تکنولوژی را به دیگر شرکت‌های خودروسازی داد و هر کمپانی خودرو نام اختصاصی خود را بر روی این مدل سیستم تعویض دنده قرار داد.

باید گفت که تکنولوژی تیپ ترونیک به راننده این اجازه را می‌دهد که بتواند با استفاده از دسته تعبیه شده برای دنده در پشت غربیلک فرمان یا اهرم تعویض دنده، دنده را کم یا زیاد کند. بر روی دسته‌های موجود در پشت غربیلک فرمان علامت‌های مثبت و منفی وجود دارد و همان‌طور که مشخص است علامت + نشان‌دهنده افزایش مقدار دنده و علامت – نشان‌دهنده کاهش مقدار دنده است.

درواقع هدف این تکنولوژی چیزی جز بهبود عملکرد خودرو نبوده است، اما ماجرا فقط به تعویض دنده دستی ختم نمی‌شود؛ بلکه تکنولوژی تیپ ترونیک در خودرو‌هایی با گیربکس اتوماتیک و نیمه اتوماتیک به‌کار می‌رود که راننده می‌تواند قبل از دخالت سیستم هوشمند تعویض دنده اقدام به افزایش یا کاهش مقدار دنده کند و همین موضوع است که سرعت خودرو و گشتاور آن را افزایش می‌دهد.

به‌طور کلی این سیستم به منومتیک معروف است که ترکیبی است از دو کلمه Manual و Automatic. همان‌طور که کمی پیش‌تر نیز به آن اشاره کردیم هر یک از کمپانی‌های خودروسازی نام اختصاصی را بر روی سیستم‌های منومتیک خود قرار داده‌اند که شیفت ترونیک نامی است که کمپانی هیوندای بر روی سیستم موجود در گیربکس‌های خود قرار داده است.

سیستم شیفت ترونیک چه کار انجام می‌دهد ؟

تیپ ترونیک S که به شیفت ترونیک معروف است، نمونه بهبود یافته تیپ ترونیک به شمار می‌رود. تنها تفاوت تیپ ترونیک و شیفت ترونیک در این است که در شیقت ترونیک راننده نیازی ندارد که هنگام تعویض دنده، آن را روی حالت دستی قرار دهد و به عبارتی می‌تواند در کمترین ثانیه دنده را کم و زیاد کند. در صورتی که راننده در ۸ ثانیه تعویض دنده را انجام ندهد، سیستم گیربکس به حالت اتوماتیک باز می‌گردد. این قابلیت برای اولین بار در پورشه باکستر به کار گرفته شد و سپس در پورشه این از شیفت ترونیک شش سرعته استفاده شد.

مزایای سیستم‌های شیفت ترونیک و تیپ ترونیک :

از مهم‌ترین مزایای این سیستم‌ها ایمنی و راحتی در رانندگی است، اما شاید این سوال برای شما پیش بیاید که این موضوع چه ارتباطی به ایمنی دارد؟

زمانی که راننده در حال استفاده از سیستم تعویض دنده دستی باشد و کنترل تعویض دنده را از دست بدهد، سیستم هوشمند خودرو وارد عمل شده و تعویض دنده را به‌دست می‌گیرد که این امر در سرعت‌های بالا یا سبقت از خودروهای دیگر، درواقع ایمنی خودرو را تامین می‌کند. از طرفی این موضوع لذت رانندگی را هم برای راننده و هم سرنشینان، چه در مسافت‌های طولانی و چه در جاده‌های درون شهری دو چندان می‌کند. پس چه یک راننده حرفه‌ای باشید یا تازه کار ، این تکنولوژی برای شما مفید خواهد بود.

یکی دیگر از مزایای این سیستم‌ها صرفه‌جویی در مصرف سوخت است و متخصصین این مورد را در تکنولوژی‌های پیشرفته‌تر منومتیک به وضوح متخصصین تشخیص داده‌اند.

به طور خلاصه مزایای سیستم شیفت ترونیک و تیپ ترونیک را میتوان به این صورت برشمرد :

  • ایمنی و راحتی در رانندگی
  • کاهش مصرف سوخت
  • افزایش هیجان رانندگی
  • امکان تعویض دنده به صورت دستی و خودکار

معایب سیستم تیپ ترونیک و شیفت ترونیک

همان‌طور که گفته شد مزایای این تکنولوژی بیشتر است، اما اگر بخواهیم به معایب آن اشاره کنیم می‌توان به طول عمر کوتاه این سیستم‌ها در صورت استفاده نادرست و نابجا اشاره کرد، به‌طوری‌که با هر بار تعمیر باید هزینه هنگفتی برای آن در نظر بگیرید.

همچنین برخی از افرادی که با این تکنولوژی کار کرده‌اند معتقد هستند که این مدل از سیستم گیربکس بیشتر مناسب جاده‌های برون شهری و بزرگراه‌ها است و برای فضای شلوغ شهری که هر لحظه به تعویض دنده نیاز است مناسب نیست؛ زیرا طول عمر این تکنولوژی کمتر شده و استهلاک خودرو بالا می‌رود.

از معایب دیگر این سیستم که ممکن است در هنگام خرید با آن مواجه شوید قیمت بالای خودروهایی است که تکنولوژی شیفت ترونیک را به‌همراه دارند و علت آن پیچیدگی سیستم به‌کار رفته در این نوع گیربکس‌ها است.

به طور خلاصه معایب سیستم شیفت ترونیک و تیپ ترونیک را میتوان به این صورت برشمرد :

  • اگر از این سیستم به صورت نادرست استفاده شود، عمر آن خیلی زود به پایان می‌‌رسد.
  • هزینه تعمیر بسیار بالا
  • هزینه بالا گیربکس‌ها برای خودروهای دارای سیستم ترونیک
  • پیچیدگی سیستم

کلام آخر

در جمع‌بندی تفاوت گیربکس تیپ ترونیک و شیفت ترونیک باید گفت که به‌طور کلی با وجود این تکنولوژی در خودرو تجربه خوبی را در رانندگی خواهید داشت و چه در حالت تعویض دنده دستی یا اتوماتیک، کنترل خودرو کاملا در اختیار شما خواهد بود و فقط با فشردن دسته‌های موجود در پشت غربیلک فرمان و بدون گرفتن کلاچ قادر به افزایش یا کاهش مقدار دنده خواهید بود.

البته برخلاف آنچه که اغلب افراد تصور می‌کنند اگر بخواهید در خودروهای ارزان‌قیمتی همچون پژو 206 تیپ 6 با استفاده از قابلیت تیپ ترونیک رانندگی تهاجمی و پرشتابی را تجربه کنید تاخیرهای گاه‌به‌گاه گیربکس خودرو هنگام تعویض دنده باعث می‌شود تا فکر چنین عملی را از سر خود بیرون کنید. این موضوع حتی در مورد قابلیت شیفت ترونیک در خودروهای میان‌رده بازار نظیر کیا سراتو آپشنال نیز صدق می‌کند. اگر بخواهیم واقع‌بین باشیم چنین قابلیت‌هایی تنها در خودروهای مدرن و پرقدرتی همچون گلف GTI، بی ام و 428 و تویوتا جی‌تی86 می‌تواند حس لذت‌بخش یک رانندگی پرشتاب و هیجان‌انگیز را در شما ایجاد کند. 

به طور کلی سیستم شیفت ترونیک و تیپ ترونیک تجربه شیرینی را از رانندگی به جا می‌گذارند اما باید به این نکته نیز اشاره کرد که در صورت استفاده نادرست از آن عمر سیستم به سرعت کاهش میابد. از سویی دیگر این دو سیستم بیشتر برای جاده‌های برون شهری مناسب است و استفاده از آن در مسیرهای درون شهری سبب استهلاک زود هنگام آن می‌شود.

در این بخش در الو میتسوبیشی ، تلاش ما بر این بود که تمامی آنچه لازم بود در رابطه با تفاوت گیربکس شیفت ترونیک و تیپ ترونیک ؛ در اختیار شما همراهان گرامی قرار دهیم ؛ امید است با مطالعه این بخش به جواب تمامی سوالات خود در این باره دست پیدا کنید .

برگرفته از سایت https://www.hamrah-mechanic.com/ و https://khodro45.com/ و