نگهداری از خودرو مقوله بسیار مهمی است. این وسیله که این روزها بسیار هم گران شده، نیاز به مراقبت و رسیدگی هایی دارد که اگر به درستی انجام نشوند، خسارت و هزینه های زیادی به شما تحمیل می کنند. یکی از مشکلاتی که برای خودروها پیش می آید، موضوع لاستیک سایی است. لاستیک خودروها در تماس مداوم با سطح زمین دچار فرسودگی و ساییدگی می شود. البته پای عوامل دیگری هم به میان است و در واقع، اصطکاک سطح زمین و خودروها تنها دلیل ساییده شدن چرخ ها نیست. در ادامه درباره لاستیک سایی به طور کامل صحبت خواهیم کرد.
همه چیز درباره دلایل لاستیک سایی خودرو
از متداول ترین ایرادات در بیشتر خودروهای مدل پائین به هم خوردن زاویه های تنظیم به مرور زمان و یا به هنگام انجام تعمیرات توسط تعمیرکاران غیر مجرب هنگام تعمیر جلوبندی ماشین و تعویض سیبک ها یا فنر بندی خودرو است . بسیاری از این تعمیر کاران با اصطلاحات کمبر و کستر و تو این و تو اوت آشنایی ندارند و تا به حال این عبارات را نشنیده اند .بخش عمده ای هندلینگ ( خوش دستی ماشین ) مربوط به مسائل فنی و طراحی خودرو و بخشی دیگر مربوط به میزان بودن تنظیم های خودرو است . رانندگی به مراتب در خودرویی که بخوبی تنظیم باشد ، لذت بخش تر و راحت تر خواهد بود .
فرمان ماشین در حین حرکت و یا در حالی که آن را رها کنیم نیز نباید به چپ یا راست منحرف شود . لرزش فرمان ، به هم خوردن تنظیم فرمان یا گیجی فرمان علل گوناگونی مانند خرابی و سائیدگی پلوس ها ، ایراد در بالانس چرخ ها و یا تنظیم نبودن باد لاستیک ها دارد و تشخیص علت آن بر عهده تعمیرکار است .سائیدگی غیر عادی لاستیک ها نشانه خوبی برای تعویض آنها است و می تواند هشداری باشد تا متوجه شوید که بخش هایی دیگر خودرو از جمله : فرمان ، جلوبندی و فنر بندی آن نیز دچار مشکل شده اند .
نحوه تشخیص لاستیک سایی
برای درمان هر بیماری نیاز است که ابتدا علائم آن را بشناسیم . لاستیک سایی هم بعنوان یک بیماری برای خودروی شما کاملا نامحسوس فعالیت مخرب خود را آغاز می کند و در صورتی که به آن رسیدگی نشود آسیب بیشتری به لاستیک ها وارد خواهد کرد و این روند انقدر ادامه خواهد یافت تا لاستیک بطور کامل غیر قابل استفاده باشد . برای تشخیص لاستیک سایی نیاز به بازدیدهای دوره ای است چرا که اولین علائم عینی این مشکل در لاستیک ها نمود خواهد یافت .
به عبارتی هر گاه در سطح عاج لاستیک های خودروگی غیر متقارنی رخ داد حتما خودروی شما لاستیک سایی دارد . بدین منظور هر از چند گاهی به عاج های لاستیک نگاهی بیاندزید و اگر متوجه شید قسمتی از لاستیک سالم است اما در سمت دیگر عاج های لاستیک کمتر شده و یا بطور کامل خورده شده است بدانید که با پدیده لاستیک سایی روبرو شده اید .
اما راهکاری پیشگیرانه ای هم وجود دارد که می توانید قبل از ظهور علائم مشکل روی لاستیک متوجه شوید که خودروی شما لاستیک سایی دارد و بزودی لاستیک های آسیب خواهند دید . برای این منظور بهتر در مکانی خلوت و مسطح با سرعت پایین حرکت کرده و فرمان را رها کنید . اگر خودرو در مسیر مستقیم حرکت کرد هیچ مشکلی نیست اما اگر به سمت راست و یا چپ کشیده شده ، قطعا بزودی لاستیک های شما ، آسیب خواهند دید .
از دیگر عوامل هشدار دهنده در خصوص لاستیک سایی به لرزش فرمان باز خواهد گشت . اگر در هنگام رانندگی در سرعت های متوسط به بالا ، فرمان در دستان شما می لرزد ، جایی مشکلی وجود دارد که این مشکل به لاستیک سایی منجر خواهد شد . همچنین اگر فرمان خودرو به فرامین شما بصورت دقیق پاسخ نداد و یا به اصطلاح با گیجی فرمان روبرو شدید ، قطعا لاستیک سایی در انتظار لاستیک های گرانبهای شماست .
علت لاستیک سایی خودرو
بخش مهمی از ایمنی خودرو وابسته به سلامت چرخ های آن است. لاستیک ها بار وزن وسیله را به دوش می کشند و اگر خراب شوند یا به درستی عمل نکنند، خودرو خراب می شود و در ترددهایش حوادث ناخوشایند می آفریند. موارد فوق راهکارهایی جهت تشخیص لاستیک سایی است اما در ادامه به دلایل رخ دادن لاستیک سایی خواهیم پرداخت تا بتوان به نحو درست اقدام به بر طرف کردن مشکل اقدام نمود .
مشکل در فرمان خودرو
فرمان خودرو توسط یک سری قطعات و اتصالات به چرخ های جلو خودرو متصل شده است . در نتیجه می تواند تاثیر مستقیمی در هندلینگ و میزان فرمان پذیری خودرو داشته باشد . البته باید توجه داشت هندلینگ خودرو بیشتر از فرمان به طراحی خودرو و موارد متعدد دیگر وابسته است اما نقش فرمان و نحوه تنظیم چرخ ها اهمیت فراوانی در این موضوع خواهد داشت . از همین رو اگر فرمان خودرو تحت امر نباشد و بدون دخالت راننده به سمتی کشیده شود مشکلی وجود دارد . همانطور که اشاره شده این مشکل لاستیک سایی را به دنبال خواهد داشت . برای برطرف کردن این موضع در ابتدا باد لاستیک ها را مورد بررسی قرار دهید .
چرا که اگر یکی از چرخها دارای فشار کمتری باشد ، خودرو به آن سمت کشیده خواهد شد و همین امر باعث خودروگی لاستیک کم فشار خواهد شد . اما اگر باد لاستیک ها میزان بود ایراد در میل فرمان ، جعبه فرمان و غیره خواهد بود که باید توسط مکانیک های مجرب مورد بررسی قرار گیرد و مطمئنا از عهده اشخاص بدون تخصص خارج است .اما عدم تنظیم فرمان و زاویه چرخ ها در جهت های گوناگون و نسبت به همدیگر از دیگر دلایل این مشکل است . برای متوجه شدن این امر بهتر است با زویایی چرخها آشنا شوید . چرخ ها و فرمان خودرو از سه زاویه مختلف نسبت به یکدیگر با نام های کمبر ، کستر و تئو هستند .
زاویه کمبر را شاید بیشتر از دو زاویه دیگر شنیده باشید . زاویه ای است که حاصل از امتداد خط عمود بر سطح جاده و امتداد تایر ( با دید از جلو به خودرو ) مشاهده می شود . در صورتی که تایرها کاملاً عمود بر روی سطح جاده باشند ، زاویه کمبری وجود نخواهد داشت .تصور زاویه کستر شاید کمی مشکل باشد ولی به زاویه ای خطاب می شود که امتداد محور فرمان با محور عمودی تایر می سازد . کستر مثبت زمانی اتفاق می افتد که امتداد محور فرمان در قسمت فوقانی تایر به سمت خودرو باشد و کستر منفی هم زمانی اتفاق می افتد که امتداد محور فرمان در قسمت فوقانی تایر به سمت خارج خودرو متمایل باشد .
شاید راحت ترین تصور در بین دو زاویه دیگر همین زاویه تئو باشد . تئو از امتداد تایرها با خط موازی با راستای امتداد اصلی تایر ( با دید از بالا به خودرو ) تشکیل می شود . انتخاب درست زاویه تئو می تواند در عمر تایر و ساییدگی عاج تایر تأثیر به سزایی داشته باشد .تمامی زوایا فوق می تواند در لاستیک سایی و عمر مفید لاستیک ها تاثیر مستقیمی داشته باشد از همین رو یک مکانیک مجرب باید توسط دستگاه هایی خاص تمامی این زوایا را تنظیم نماید تا لاستیک سایی به کمترین میزان ممکن برسد . توجه داشته باشید تنظیم غیر اصولی و خود سرانه که برخی از مالکان خودرو بدلیل زیبایی و یا شتاب بیشتر خودرو انجام می دهند علاوه بر افزایش مصرف سوخت باعث لاستیک سایی خواهد شد .
بالانس بودن چرخ ها
چرخ های خودرو نیز باید بصورت مجزا کاملا بالانس باشد و لنگی نداشته باشد . اما بالانس بودن به چه معناست . در جواب باید گفت رینگ و لاستیک های استاندارد خودروها با تمامی متعلقات خود حدود 20 کیلوگرم وزن دارد . اما اگر این 20 کیلوگرم در تمامی نقاط یک چرخ بصورت متوزان توزیع نشده باشد ، باعث ایجاد ارتعاش و عدم بالانس بودن خواهد شد . فراموش نکنید در یک شاهراه که با سرعت 120 کیلومتر بر ساعت در حال حرکت هستید ، هر تایر حداقل 14 بار در ثانیه در حال چرخیدن است در نتیجه تغییر ناچیز 15 گرم می تواند باعث این موضوع گردد . عدم بالانس بودن لاستیک ها منجر به آسیب به جلو بندی و پلوس ها خواهد شد که در نتیجه آن لاستیک سایی به سراغ خودروی شما خواهد آمد .
برای اطلاع از عدم بالانس بودن خودرو باید به لرزش فرمان و یا بدنه خودرو دقت کرد چرا که اگر فرمان خودرو به لرزش درآید یعنی یکی از چرخ های جلو بالانس نیست و اگر بدنه در حال لرزش است این چرخ ها عقب هستند که از بالانس در آمده اند . برای برطرف کردن این موضع کافی است به آپارتی مراجعه کرده تا با افزودن وزنه های بسیار سبک به بخش از رینگ ، باعث بالانس شدن چرخ شوند. پیشنهاد می گردد هر 20 هزار کیلومتر با مراجعه به آپاراتی از بالانس بودن چرخ ها مطمئن شوید .
فنر بندی
فنرهای خودرو با جذب ضربه های ناشی از دست اندازها جاده باعث سواری لذت بخش و نرم خواهد شد . اما فنر ها از قطعات متعددی تشکیل شده باعث همراستایی چرخ ها و یاتاقان های آنها و بوش و میله تعادل و بازوهای کنترل فنر خواهد شد . لذا عدم این همراستایی باعث فرسایش و خرابی قسمت های دیگر نظیر لاستیک ها و خود فنر های اصلی خواهد شد .
جلو بندی
جلوبندی خودرو از اجزایی شامل فنرها ، کمک فنرها ، بوش یا سیبک و طبق ها تشکیل شده که هرکدام وظیفه و عملکرد مشخص و معینی را دارا هستیم . از آنجایی که جلو بندی خودرو بصورت مستقیم با چرخ ها درگیر هستند ، خرابی هر یک از قطعات باعث ایجاد لاستیک سایی خواهد شد . از این رو هرگاه صدای نامناسبی از جلو خودرو شبیه به تق تق به گوش شما رسید سریعا به مکانیک مراجعه نمایید .
پیشگیری از لاستیک سایی خودرو
حتماً جمله پیشگیری بهتر از درمان است را بسیار شنیده اید در این مورد نیز این جمله صدق می کند و اگر شما بتوانید راه های پیشگیرانه را انجام دهید دیگر نیازی نیست برای رفع لاستیک سایی به دنبال راهکار باشید. در ادامه مهمترین راه های پیشگیری از لاستیک سایی خودرو را با هم بررسی می کنیم.
- با سرعت زیاد رانندگی نکنید رانندگی با سرعت زیاد، یکی از دلایل اصلی ساییده شده تایر است. وقتی با سرعت بالا رانندگی می کنید، اصطکاک لاستیک و سطح جاده افزایش پیدا می کند و این باعث داغ شدن تایر و فرسایش بیشتر آن می شود. همچنین وقتی سرعت خودرو زیاد باشد و بخواهید ترمز بگیرید، اصطکاک بین لاستیک و سطح جاده به حداکثر می رسد و این موضوع باعث سایش و از بین رفتن آج لاستیک ها خواهد شد.
- تایر ها را ضربدری جابه جا کنید سیستم ترمز خودرو ها با چرخ های جلو ارتباط دارد. یعنی وقتی ترمز می گیرید، لنت ها به دیسک چرخ های جلو می چسبند و باعث ایستادن آن ها می شوند؛ بنابراین طبیعی است که فرسایش لاستیک های جلو به مراتب بیشتر از لاستیک های عقب باشد. برای اینکه هر چهار لاستیک خودروی شما به طور یکنواخت ساییده شوند، بهتر است به صورت دوره ای، جای لاستیک های جلو و عقب را با یکدیگر عوض کنید. همچنین بهتر است این کار را به صورت ضربدری انجام دهید. یعنی مثلا لاستیک جلو سمت راست را برای چرخ عقب سمت چپ استفاده کنید.
- لاستیک ها را به طور مرتب بررسی نمایید بهترین و ساده ترین راه برای بررسی وضعیت لاستیک ها و میزان فرسایش آن ها، چک کردن به طور چشمی است. سعی کنید مرتبا سطح لاستیک های خود را بررسی نمایید تا اگر مشکلی در حال به وجود آمدن است، خیلی زود متوجه شوید و جلوی آن را بگیرید. گاهی بین آج لاستیک، سنگریزه گیر می کند که باید آن را خارج کنید. این سنگریزه ها می توانند باعث سوراخ شدن تایر شوند. همچنین اجازه ندهید که رینگ های خودرو بیش از حد کثیف شوند. این کار باعث پوسیدگی لنت ترمز می شود. برای تمیز کردن رینگ بهتر است از پاک کننده های مخصوص برای همین کار استفاده کنید.
- فشار باد را با توجه به فصل تنظیم کنید به طور کلی بهتر است هر چند ماه یک بار، فشار باد لاستیک های خودرو را بررسی و تنظیم کنید. قبل از شروع هر فصل و با آغاز تغییرات دمایی، به مکانیکی مراجعه کرده و بخواهید که باد تایر های خودرو را تنظیم کنند. این موضوع بدان دلیل است که تغییرات دمای بیرون تایر باعث انبساط یا انقباض باد داخل آن می شود و این مسئله می تواند کم باد شدن تایر را به دنبال داشته باشد.
- لاستیک و چرخ ها را بالانس کنید همان طور که ذکر کردیم، یکی از دلایل از بین رفتن آج لاستیک ها، بالانس نبودن چرخ ها است. اگر زاویه های استاندارد در چرخ ها رعایت نشده باشد، این موضوع به مرور می تواند منجر به فرسودگی تایر ها شود. همچنین لاستیک ها نیز باید کاملا بالانس باشند و وزن آن ها به طور متوازن در تمام نقاط پخش شود. توصیه می شود که هم چرخ و هم لاستیک ها را هر چند ماه یک بار مجددا بالانس کنید
دیدگاه خود را بنویسید