محوری که چرخ حول آن دوران می‌کند و روی آن یاتاقان بندی می‌شود یا به عبارتی دیگر لولایی که برای چرخیدن چرخ روی محور فرمان استفاده می‌شود، سگدست خودرو یا همان نشیمنگاه چرخ گفته می‌شود. سگدست (سگ دست) یکی از قطعات مهم جلو بندی خودرو است. سگ دست روی محور یا سیبک خودرو نصب می‌شود. در ماشین‌های قدیمی با اکسل غیرمستقل مانند کامیون‌ها و ماشین‌های شاسی بلند سگدست، روی میل سگدست می‌چرخد. سگ دست در واقع یک میله فلزی در دنباله اتومبیل است که حرکت را از فرمان به چرخ‌ها منتقل می‌کند. این قطعه ارزان قیمت و ساده وظیفه مهم نگهداری چرخ‌ها و چرخاندن آن روی محور فرمان را به عهده دارد.
سگ دسترا می‌توان در واقع یکی از اجزای سیستم چرخ خودرو دانست که وزن اتاق و بدنه را به زمین و چرخ‌ها منتقل می‌کند. این قطعه که به نشیمنگاه چرخ نیز معروف است روی محور فرمان که اکسل یا سیبک است نصب می‌شود و چرخیدن چرخ‌ها حول این محور را ممکن می‌سازد. این قطعه فلزی کوچک و ارزان نقشی محوری در جلوبندی خودرو ایفا می‌کند. به این ترتیب که مانند یک لولا، نقطه اتصال دیسک‌های ترمز، کمک فنرها و اتصالات آن‌ها شده و این قطعات را به هم مرتبط می‌سازد.
بر اساس تعاریف بالا سگدست دو وظیفه عمده در خودرو را بر عهده دارد :
1 - انتقال وزن بدنه خودرو به چرخ‌ها
2 - انتقال نیرو برای به حرکت در آوردن چرخ‌ها به سمت چپ و راست
یکی از مهم‌ترین قسمت‌های هر خودرو بخش جلوبندی آن است این قسمت که در زیر خودرو جای گرفته وظیفه تعلیق و یا هندلینگ در چاله‌ها، دست انداز، پیچ‌های جاده و سطوح ناصاف را بر عهده دارد.
سگدست را از جنس چدن به روش ریخته‌گری می‌سازند. وظایف سگدست به صورت اجمالی به این شرح است:
- نگهداری چرخ‌ها
- نقطه تلاقی دیسک‌های ترمز، فرمان، توپی و دیگر اتصالات چرخ‌ها
- محل اتصالات میل کمک در سیستم تعلیق مک‌فرسون
- به حرکت درآوردن چرخ‌ها در مسیر مورد نظر راننده
- لولایی برای چرخیدن چرخ روی محور فرمان
- وسیله‌‌ای برای یاتاقان بندی چرخ حول محورش
سگ دست به وسیله یک پین نسبتا بزرگ روی محور خودرو لولا می‌شود و به این ترتیب قابلیت حرکت نسبت به آن را پیدا می‌کند. در این میان دو سر خود سگ دست نیز متحرک است و قابلیت حرکت به چپ و راست را دارد. سگ دست خود توسط کمک‌ها و سیبک‌ها به طبق وصل می‌شود.
همانطور که در بالا اشاره شد این قطعه، یکی از قطعات مهم خودرو است که سبب کنترل خودرو و چرخش چرخ‌ها می‌شود اما گاهی چرخ‌ها غیر متحرک‌اند و در واقع چرخ‌ها فقط می‌چرخند. این نوع چرخ‌ها به نیروی گیربکس نیاز ندارند و به همین دلیل شکل سگ دست چرخ نیز نسبت به چرخ‌ها تفاوت دارد. برای این مدل از چرخ‌ها از سگ دست‌های مخروطی شکل استفاده می‌شود. در این نوع از سگدست پلوس چرخ از سوراخی که در مخروط وجود دارد عبور کرده و به قطعات دیگر چرخ وصل می‌شود.
سگ دست برای خودروهای مختلف در اندازه‌های متفاوت تولید می‌شود و با توجه به موقعیت قطعاتی که به بازوهای آن متصل می‌شوند، زوایای این بازوها از یکدیگر نیز ممکن است در مورد خودروهای مختلف تغییر کند. بنابراین هنگام تهیه این قطعه باید با توجه به مدل خودرو اقدام به تهیه آن کرد. اما به غیر از این تفاوت، سگ دست چرخ‌های جلو با سگدست چرخ‌های عقب متفاوت است. چرا که سگ دست‌های چرخ جلو وظیفه زاویه دادن به آن‌ها را نیز برعهده دارند، اما چرخ‌های ثابت عقب نیاز به بازوی فرمان پذیر سگ دست ندارند.
آشنایی با سگ دست چرخ جلو
سگ دست چرخ جلو نقش یک رابط برای انتقال قدرت گیربکس به چرخ‌ها را نیز برعهده دارد. بنابراین قطعاتی که به آن وصل می‌شوند عبارتند از:
∗ پلوس و کاور پلوس
پلوس که وظیفه انتقال قدرت گیربکس به چرخ‌ها را دارد در مرکز سگ دست سوار شده و سپس کاور پلوس که وظیفه جلوگیری از نشست آلودگی‌ها و گرد و خاک روی محل اتصال پلوس و سگدست را دارد روی این دو را می‌پوشاند. این کاور نیز از جنس لاستیکی و ارتجاعی است و در مرکز سگ دست نصب می‌شود.
∗ بلبرینگ چرخ
بلبرینگ که خود دو بخش ثابت و متحرک دارد به نحوی روی سگ دست سوار می‌شود که امکان تحرکش حفظ شود. به این ترتیب که بخش متحرک به وسیله دو ردیف ساچمه امکان چرخش و حرکتش را نسبت به قسمت ثابت حفظ می‌کند و بخش ثابت نیز با پیچ و مهره به سگ دست وصل می‌شود. ۴ سوراخ روی بازوهای سگ دست جهت اتصال بخش ثابت بلبرینگ تعبیه می‌شود و در صورت رزوه شدن آن نیازی به مهره برای محکم کردن این پیچ‌ها نیست.
∗ دیسک ترمز
این قسمت نیز که روی بخش متحرک بلبرینگ سوار می‌شود و به صورت مداوم با چرخش چرخ‌ها حرکت می‌کند دارای کاوری است که این کاور روی سگ دست سوار می‌شود.
بنابراین به این ترتیب روی سگدست چرخ جلو ابتدا کاور دیسک ترمز، سپس بلبرینگ و پس از آن دیسک ترمز سوار می‌شوند. این قطعات که به‌ترتیب و پشت هم قرار دارند ارتباط سگ دست و رینگ و لاستیک را نیز از طریق دیسک برقرار می‌کنند.
آشنایی با سگ دست چرخ عقب
در این مجموعه از پلوس و اتصالات آن و بلبرینگ و پیچ و مهره‌هایش خبری نیست. به همین نسبت بازوهای اتصال بلبرینگ نیز از این قطعه حذف می‌شوند. بنابراین ظاهر آن به شکل مخروطی درمی‌آید. این سگ دست‌ها برای تحرک چرخ‌های عقب در خودروها دو دیفرانسیل به نوعی طراحی می‌شوند که پلوس از مرکز آن‌ها گذر کند.
ساختار این قطعه پرکاربرد خودرو به شکلی است که در حالت معمول دچار آسیب نمی‌شود و ممکن است در اثر ضربه و تصادف آسیب ببیند. اگر این قطعه خودرو آسیب ببیند، خودرو هنگام حرکت به یک سمت کشیده می‌شود؛ بنابراین اگر در خودرو کشیدگی به یک سمت احساس کردید به یک تعمیرکار مراجعه کنید تا سگدست‌های خودرو را بررسی کند. بی توجهی به آن سبب می‌شود که به جلوبندی خودرو آسیب وارد شود که هزینه زیادی نیز دارد پس منطقی است که اگر سگدست خراب باشد آن را تعویض کنید چون قیمت پایین و نقش مهمی دارد و با این کار از آسیب دیدن سیستم جلوبندی خودرو جلوگیری می‌کنید.
سگدست که نقش اساسی را در جلوبندی ماشین ایفا می‌کند اگر در اثر فشار، ضربه و یا هر دلیل غیر متعارف دیگری آسیب ببیند بیشترین واکنش خود را بر روی زاویه چرخ‌ها می‌گذارد و از نشانه های خرابی سگ دست این است که فرمان تمایل کشیده شدن به یک سمت را دارد. در این حالت سیستم جلوبندی ماشین به هم می‌ریزد و در نهایت ممکن است که به طبق‌ها و فنر آسیب بزند.
که برای حل این مشکل می‌توان روی به اقداماتی از جمله تعمیر سگ دست خودرو و یا تعویض کردن آن آورد. البته تعویض این قطعه پرکاربرد برای راننده چندان هزینه بر هم نیست. در هنگام تعویض سگدست پراید و یا سگ دست 206 باید توجه داشت که آن را دقیقا در جای خود تعبیه کنند و بهتر این است که در هنگام تعویض سگدست خودرو بلبرینگ‌های آن هم تعویض شود.
با ما در الو میتسوبیشی همراه بمانید .
برگرفته از سایت https://karnameh.com/ و https://turboyadak.com/
دیدگاه‌های بازدیدکنندگان
سعید الوندیپور
631 روز پیشسلام ممنون خوب بود ولی عکس سگدست عقب عدد دارد و بابت عدد ها تعریفی نیست لطفا کامل کنید ممنون
ارسال پاسخ