یکی از مهم ترین تجهیزات رفاهی خودروها که امروزه بسیار کاربردی شده است کولر خودرو یا همان سیستم تهویه مطبوع است که همزمان با تغییرات اقلیمی جدید و گرم تر شدن زمین، نیاز به آن در سال‌های اخیر بیش از پیش حس می شود.
رانندگی در شرایط مطلوب همواره اثر مستقیمی بر نحوه و کیفیت راندن نیز داشته است. یکی از مواردی که می تواند در این شرایط اثرگذار باشد آب و هوای کابین است. اکنون روزهای گرم تابستانی در پیش است و حتما تجربه راندن یا نشستن در خودرو در چنین روزهایی را داشته اید. یکی از مهم ترین تجهیزات رفاهی خودروها که امروزه بسیار کاربردی شده است کولر خودرو یا همان سیستم تهویه مطبوع است که همزمان با تغییرات اقلیمی جدید و گرم تر شدن زمین، نیاز به آن در سال‌های اخیر بیش از پیش حس می شود.
با نگاهی به تاریخچه کولر خودرو می بینیم که برای اولین بار در سال 1933 شرکتی در شهر نیویورک آمریکا نصب چنین سیستمی را بر روی خودروها را به مشتریان ارائه داد. البته در آن زمان مشتریان وی اغلب ثروتمندان و خودروهای لوکس بودند و کولر خودرو به نوعی تجهیزاتی لوکس به حساب می آمد.
در سال 1939 بود که شرکت خودروسازی پاکارد به عنوان اولین کمپانی خودروساز سیستم تهویه مطبوع را در خودروهای خود ارائه کرد؛ این سیستم ساخت شرکت بیشاب و بابکوک بود. با گذر زمان استفاده از سیستم تهویه در خودروها متداول تر شد و در دهه 70 میلادی نیمی از محصولات تولید شده به این سیستم مجهز بودند.
امروزه کولر خودرو یکی از مهمترین تجهیزاتی است که خریداران در هنگام خرید یک محصول به آن دقت می کنند و البته که اکثر قریب به اتفاق خودروهای امروزی نیز به آن مجهز هستند.
کولر خودرو از چه قسمت هایی تشکیل شده است ؟
سیستم تهویه مطبوع در خودرو در واقع یک حلقه بسته است که یک فرایند فیزیکی به صورت متناوب در آن انجام می شود. این سیکل از بخش های مختلفی تشکیل شده است که هر کدام وظیفه خاص و در عین حال مهمی را بر عهده دارند.
اولین بخش سیستم تهویه خودرو کمپرسور است. این دستگاه وظیفه به حرکت درآوردن سیال یا همان گاز مبرد را بر عهده دارد. کمپرسور به عنوان یک دستگاه حساس با چرخش گاز در اجزای سیستم وظیفه قلب را برای کولر خودرو دارد. کمپرسور گاز مبرد را از اواپراتور به داخل کندانسور و سپس به کپسول خشک کننده و مجدد به داخل اواپراتور به حرکت درمی‌آورد. کمپرسورهایی که در سیستم‌های تهویه مطبوع خودرو به کار برده می‌شوند، باید خواصی از قبیل وزن و حجم متناسب با قدرت موتور داشته باشند.
علائم خرابی کمپرسور کولر خودرو
علائم خرابی کمپرسور کولر خودرو موارد زیادی هستند که در ادامه نگاهی به این موارد خواهیم داشت :
- مستهلک شدن باطری خودرو
- خرابی ترموستات
- ایجاد فاصله بین کلاچ و پولی
- خرابی رله کمپرسور
البته در انتهای فهرست علائم خرابی کمپرسور کولر خودرو می‌توان گزینه خرابی باطری خودرو را شایع‌ترین علامت خرابی کمپرسور کولر ماشین دانست.
کندانسور یکی دیگر از اجزایی است که در سیستم کولر خودرو قرار دارد و وظیفه آن تبادل حرارت با محیط است. در واقع کندانسور وظیفه دارد تا گرمای جذب شده توسط اواپراتور از گاز خنک کننده داخل سیستم را به هوای محیط انتقال می‌دهد تا فشار بیشتری به سیستم وارد نشود.
همچنین در سیستم کولر خودروها از کپسول خشک کننده که بین اواپراتور و کندانسور کولر قرار دارد تحت عنوان خشک‌کننده (ریسیور درایر)، به عنوان منبع ذخیره گاز و جاذب رطوبت گاز استفاده می شود. معمولا این کپسول دارای یک سوئیچ ایمنی است تا در مواقعی که فشار گاز از حد تعریف شده، بیشتر شود، به طور خودکار جریان برق کمپرسور را قطع کند. با استفاده از یک ماده شیمیایی رطوبت را جذب میکند. وجود این ماده شیمیایی حیاتی است چراکه در صورت وجود آب، بلورهای یخ تشکیل شده و در نتیجه سیستم تهویه عمل نکرده و دچار آسیب خواهد شد. شاید ملموس‌ترین مثال برای درک عملکرد این ماده شیمیایی، بسته‌های کوچکی باشد که در کفش‌ها و کیف‌ها قرار داده می‌شود.
اواپراتور نام یکی دیگر از قطعات اصلی سیستم کولر اتومبیل است. اواپراتور وظیفه دارد تا ضمن کاهش دمای هوای کابین، رطوبت موجود در آن را نیز جذب کند. زمانی که فن کولر شروع به حرکت می کند، جریان هوای تولید شده با گذر از اواپراتور سرمای تولیدی آن را به داخل اتاق خودرو منتقل می کند. از آنجایی که با ایجاد سرما رطوبت داخل خودرو دچار تقطیر می شود، قطرات آب ایجاد شده باید به وسیله لوله به خارج از کابین هدایت شوند. در سیستم کولر خودرو سوییچی وجود دارد که از یخ زدگی محفظه اواپراتور جلوگیری می کند.
در مجموعه کولر خودرو همچنین تعدادی شلنگ با استانداردهای خاص وجود دارد که وظیفه آنها ایجاد ارتباط بین اجزای مختلف سیستم است. یکی دیگر از اجزای سیستم تهویه مطبوع خودرو فن الکتریکی آن است که وظیفه آن پرتاب جریان هوای سرد به داخل کابین است.
به علاوه در سیستم کولر خودرو یک شیر انبساط وجود دارد که برقرارکننده تعادل میان بار گرم و خنک کنندگی بهینه اواپراتور است. تمام این قطعات در نهایت با فشردن دکمه ای که معمولا روی داشبورد مرکزی خودرو قرار دارد در کنار یکدیگر شروع به کار کرده و عمل خنک سازی خودرو را انجام می دهند.
علائم خرابی شیر انبساط کولر ماشین ؛ نگاهی به 2 علامت برای خرابی شیر انبساط کولر مایشن
1 - سر و صدای بیش از حد
اگر صدای کولر ماشین بیش از حد باشد، می‌توان آن را یکی از علائم خرابی شیر انبساط کولر خودرو دانست. ولی درکل اگر صدای کولر بیش از حد بود، حتما کولر ماشین را به تعمیرکار نشان دهید.
2 - کار کردن کولر خودرو به‌صورت پیوسته
کار کردن کولر ماشین به‌طور پیوسته، یکی دیگر از علائم خرابی شیر انبساط کولر خودرو است. کار کردن بیش از حد و مداوم کولر خودرو باعث می‌شود دستگاه تشخیص دما به‌درستی کار نکند کولر ماشین شما به‌مشکل بخورد.
تاثیر کولر روی مصرف سوخت خودرو
یکی از باورهایی که میان رانندگان وجود دارد این است که استفاده از کولر در هنگام رانندگی موجب افزایش تصاعدی مصرف سوخت می شود. البته موضوع افزایش مصرف سوخت در زمان روشن کردن کولر خودرو تا حدودی صحیح است چرا که کمپرسور سیستم تهویه از طریق یک تسمه به موتور خودرو متصل است و انرژی مورد نیاز برای کارکرد خودرو را از آن می گیرد؛ حتما در زمان روشن کردن کولر با این موضوع مواجه شده اید که مقداری از قدرت و چابکی خودرو کاسته می شود که این موضوع به همین دلیل است. طبق بررسی‌های انجام شده، مصرف موتور خودرو در هر 100 کیلومتر استفاده از کولر خودرو، چیزی در حدود 2 لیتر افزایش پیدا میکند.
نکته ای که باید در زمان روشن کردن کولر خودرو مورد نظر داشت این است که از فشار آوردن بیش از حد به موتور خودرو و رانندگی پر گاز به خصوص در سربالایی ها و ترافیک اجتناب شود.
همچنین بهتر است در زمان رانندگی با سرعت بالا از کولر استفاده شود چرا که پایین بودن شیشه های موجب افزایش مقاومت خودرو در برابر حرکت و در نتیجه افزایش مصرف سوخت می شود.
نگهداری از کولر خودرو
با آغاز تابستان و پیش از شروع به استفاده از کولر خودرو از سالم بودن و کافی بودن فشار گاز آن مطمئن شوید. همچنین با توجه به رطوبت موجود در سیستم و امکان رشد باکتری ها تمیز یا تعویض کردن فیلترها برای کاهش ابتلا به مشکلات ریوی و پوستی و افزایش راندمان کولر ضروری است.
توجه کنید با توجه به شدید بودن میزان تابش خورشید در فصل تابستان از پارک کردن خودرو زیر آفتاب خودداری کنید و در صورتی که مجبور به پارک کردن در چنین شرایطی شدید، در هنگام بازگشت نخست برای چند دقیقه شیشه های خودرو را پایین آورده تا گرمای موجود از ماشین خارج شود و سپس کولر را روشن کنید. این کار باعث می شود که با کاهش دمای داخل خودرو فشار کمتری به سیستم تهویه خودرو وارد شود.
با توجه به اینکه در هنگام استفاده از کولر میزانی از قدرت موتور در اختیار آن قرار می گیرد از فشار دادن بی جهت پدال گاز به خصوص در سربالایی ها خودداری کنید.
بهتر است که در زمان استارت زدن خودرو کولر در شرایط خاموش باشد و پس از روشن نیز اندکی صبر کنید تا خودرو کمی گرم شود و بعد از آن کولر را روشن کنید. همچنین توجه داشته باشد تا حد امکان در سرعت و دور موتور بالا کولر خودرو را روشن نکنید و این کار را در سرعت پایین یا قبل از حرکت انجام دهید. به علاوه در سرعت های پایین از دنده سنگین استفاده نمایید زیرا که این موضوع علاوه بر خنک شدن کولر از آسیب به سایر تجهیزات خودرو نیز جلوگیری می کند.
همچنین در نظر داشته باشید که آب رادیاتور خودرو در فواصل زمانی منظم باید مورد بررسی قرار گیرد زیرا کمبود آن منجر به گرمای شدید کولر می شود.
یکی از مهمترین مواردی که باید درباره کولر خودرو دانست میزان فشار و حجم مایع خنک کننده موجود در سیستم است. بهتر است هر چند وقت میزان فشار گاز موجود را اندازه گیری کنید و در صورت نیاز نسبت به شارژ کردن گاز کولر خودرو اقدام نمایید. توجه کنید که گازی که برای شارژ مجدد سیستم کولر استفاده می کنید با استاندارد ارائه شده توسط شرکت سازنده خودرو هماهنگی داشته باشد تا از آسیب به خودروی شما جلوگیری شود.
چرا نباید بلافاصله پس از ورود به خودرو، کولر را روشن کرد؟
گرمای هوای تابستان منجر به آن می‌شود که گاز بنزین داخل کابین شود که گازی سمی و خطرناک بوده و می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری را در پی داشته باشد که با باز گذاشتن پنجره‌ها به مدت چند دقیقه، دیگر نیازی به نگرانی نیست.
آب رادیاتور چه ارتباطی با کولر ماشین دارد؟
کمبود آب رادیاتور می‌تواند به گرمای شدید موتور منجر شده و کولر ماشین آنچنان که باید خنک نکند. اساس عملکرد سیستم‌های سرمایشی تقریبا یکسان بوده و با چرخش یک سیال بین منبع سرد و گرم، تبادل حرارت و در نتیجه خنک‌کاری اتفاق می‌افتد. در کولر خودرو، گاز ابتدا در کمپرسور که نیروی خود را بواسطه تسمه دینام و از موتور دریافت میکند فشرده شده و با فشار بالا به سمت کندانسور هدایت می‌شود. گاز با از دست دادن گرما در کندانسور تبدیل به مایع شده و در ادامه پس از عبور از لوله مویی که به شیر انبساط نیز معروف است به دلیل کاهش چشمگیر فشار، حالت دوفازی به خود می‌گیرد.
در ادامه این ماده دوفازی وارد اواپراتور می‌شود. با ورود به اواپراتور، این مایع گرمای لوله‌ها را گرفته و دوباره تبدیل به گاز می‌شود. حال نوبت فن است که وارد عمل شود و هوای داخل کابین را به سمت این لوله‌ها هدایت کند و پس از خنک شدن، این هوا مجددا وارد کابین شده و در نهایت شما گرمای سوزان تابستان را حس نمی‌کنید.
نکات مهم در مورد کولر خودرو
- بلافاصله پس از آنکه سوار خودرو شدید، کولر خودرو را روشن ننمایید؛ بلکه چند دقیقه پنجره‌ها را باز بگذارید تا هوای کابین عوض شده و سپس اقدام به روشن نمودن کولر نمایید. قطع به یقین اکثر قریب به اتفاق رانندگان همین کار را انجام می‌دهند اما دلیل این امر چیست؟ گرمای هوای تابستان منجر به آن می‌شود که گاز بنزین داخل کابین شود که گازی سمی و خطرناک بوده و می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری را در پی داشته باشد که با باز گذاشتن پنجره‌ها به مدت چند دقیقه، دیگر نیازی به نگرانی نیست.
- برخی افراد به صورت اغراق‌آمیزی بر این باورند که روشن نمودن کولر ماشین ، مصرف سوخت را به شدت افزایش می‌دهد؛ در حالیکه این قضیه چندان هم درست نیست. سعی نمایید زمان‌هایی که کولر روشن است خیلی به خودرو فشار نیاورید و از این طریق می‌توانید مصرف سوخت را نیز مدیریت کنید. شایان ذکر است که مصرف سوخت با پنجره‌های باز و سرعت بالا، عملا بیش از حالتی است که کولر روشن است و این امر نیز به مسائل آیرودینامیکی است که پنجره‌های باز، مقاومت در برابر هوا را افزایش می‌دهد.
- حتی‌الامکان خودرو را در فضای سرپوشیده و حداقل سایه پارک نمایید تا کابین بیش از حد گرم نشود.
- کولر ماشین را در سرعت و دور موتور پایین روشن نموده و پس از روشن کردن، سرعت فن را بالا ببرید تا هوای گرم موجود در لوله‌های تهویه خارج گردد.
- در تونل‌ها و یا هوای آلوده، دکمه گردش داخلی کولر را فعال نمایید چرا که موجب زودتر سرد شدن هوای داخل می‌گردد.
- استفاده طولانی مدت از کولر خودرو در ترافیک‌های سنگین و یا سربالایی‌های شدید، فشار زیادی را به موتور و خودرو وارد میکند لذا بهتر است در این موارد در یک سیکل منظم، کولر را چند دقیقه خاموش و دوباره روشن کنید. البته کاهش درجه کولر نیز توصیه می‌گردد.
- پیش از آغاز فصل گرما، کولر ماشین را چک نموده و از صحت عملکرد آن مطمئن شوید.
- آب رادیاتور را همواره چک نمایید چراکه کمبود آن می‌تواند به گرمای شدید موتور منجر شده و کولر ماشین آنچنان که باید خنک نکند.
- در سرعت‌های پایین از دنده سنگین استفاده کنید؛ این موضوع علاوه بر کمک به خنک شدن بیشتر، مانع از صدمه به سایر تجهیزات خودرو خواهد شد.
برای کسب اطلاعات بیشتر با ما در الو میتسوبیشی به آدرس https://www.alomitsubishi.com/ همراه بمانید .
برگرفته از سایت https://www.hamrah-mechanic.com/ و https://renault-iran.com/
دیدگاه خود را بنویسید