معرفی سنسور کیلومتر
سنسور کیلومتر یا سنسور سرعت، قطعه‌ای متوسط است که دارای خروجی‌هایی بوده که از طریق آن‌ها ارسال پالس را انجام می‌دهد. محل قرارگیری این قطعه متفاوت است اما در اغلب خودروها در مسیر گیربکس به دیفرانسیل قرار می‌گیرد.
سنسور کیلومتر به منظور سنجش سرعت تایرهای خودرو مورد استفاده قرار گرفته است. سنسورهایی که درون گیربکس قرار دارند، چرخش دور سر میل لنگ را محاسبه می‌کنند و سنسورهای درون دیفرانسیل نیز به وسیله حلقه‌هایی که به چرخ دنده‌ها متصل شده است، فرآیند قبل را تکرار می‌کند.
عملکرد و کارایی سنسور کیلومتر در خودرو
نحوه عملکرد سنسور کیلومتر به شرح زیر است:
با چرخش و شروع به کار کردن پینیون، سنسور سرعت توسط دنده کیلومتر، پالس‌هایی را به سمت ECU ارسال می‌کند که حاوی سرعت لحظه‌ای خودرو است. با اطلاعات بدست آمده از سنسور کیلومتر، واحد کامپیوتر مرکزی پارامترهای زیر را محاسبه می‌کند:
- بهبود شتاب خودرو
- دنده درگیر شده در خودرو
- میزان سرعت خودرو و نمایش آن
- کاهش مکث ماشین
- تصحیح دور آرام هنگامی‌که خودرو در حال حرکت است
در برخی از خودروها، سنسور سرعت بدون سیم به کامپیوتر مرکزی متصل شده است. در این نوع سیستم‌ها نیز، سنسور سرعت مانند قسمت قبل، سرعت خودرو را اندازه گیری کرده و به واحد ECU اعلام می‌کند. ECU نیز با پردازش این اطلاعات آن را به صورت آمپر ارائه می‌دهد.
هنگامی‌که رانندگان قصد اجرای دنده معکوس را دارند، دریچه گاز بسته می‌شود. در سنسور سرعت، اطلاعاتی را به منظور تامین هوای ورودی به واحد کامپیوتر مرکزی اعلام می‌کند. از سوی دیگر دریچه گاز نیز اطلاعاتی را به ECU منتقل و مخابره می‌کند. در این هنگام واحد ECU با اطلاعات بدست آمده تمام تلاش خود را به منظور حفظ شتاب خودرو به کار می‌گیرد و با باز نگه داشتن استپر موتور از پایین آمدن شتاب جلوگیری می‌کند.
وظایف سنسور سرعت خودرو
به طور کلی وظایف سنسور سرعت یا کیلومتر خودرو به موارد زیر خلاصه می‌گردد:
- نشان دهنده سرعت خودرو است.
- در هنگام حرکت، دور موتور را ثابت نگه می‌دارد.
- وظیفه کاهش نوسان خودرو را بر عهده دارد.
- تعیین نسبت دنده برای چرخ دنده‌ها از دیگر وظایف این قطعه است.
- در بهبود شتاب نقش دارد.
- عملکرد موتور را بهبود می‌بخشد.
مکانیسم سنسور کیلومتر
سنسور کیلومتر سرعت بر اساس دو مکانیسم Reed و Hall Effect طراحی و تنظیم شده اند. نحوه کار در هر یک از آن‌ها متفاوت است. در ادامه به توضیح آن‌ها خواهیم پرداخت.
· سنسور Reed
سنسور Reed یک نوع سوئیچ الکتریکی است که دارای سه بخش زیر است:
- سیم پیچ مغناطیسی
- ردیاب
- دیسک فلزی دندانه دار
نحوه کار آن‌ها بدین صورت است که با نزدیک شدن یک جسم آهنربایی خاموش شده و بعد از دور شدن آن روشن می‌گردند. با حرکت خودرو و چرخش چرخ، دندانه‌های آن از کنار سیم پیچ‌های مغناطیسی رد می‌شود. با عبور آن‌ها میدان مغناطیسی خاموش یا غیر فعال می‌گردد. در این هنگام پالس‌های مغناطیسی به منظور سنجش سرعت خودرو مورد استفاده قرار گرفته اند.
· سنسور Hall Effect
سنسور‌هال بر خلاف سنسور Reed از قسمت‌های متحرک تشکیل نشده‌اند. این سنسورها بر روی چرخ‌هایی که دارای آهنربای دائمی‌است، قرار می‌گیرند. نحوه کار آن‌ها نیز بدین گونه است که با عمود شدن آهنربا، ولتاژ مناسب چرخ‌ها تولید می‌گردد.
انواع سنسور کیلومتر
سنسور کیلومتر نیز در انواع مختلفی تولید می‌گردد که امروز قصد داریم به این موضوع بپردازیم و انواع آن را با یکدیگر مرور کنیم.
· سنسور کیلومتر انتقال
سنسورهای سرعت انتقال، به دو دسته زیر تقسیم می‌گردند. بهتر است بدانید که هر دو نوع سنسورهای زیر در خودروهای با گیربکس اتوماتیک مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- سنسور شافت ورودی : این سنسور وظیفه جمع آوری اطلاعات مربوط به سرعت خودرو را بر عهده داشته و به ماژول کنترل اتومبیل به منظور استفاده در سرعت سنج و کیلومتر شمار اطلاعات را انتقال می‌دهد.
- سنسور شافت خروجی : این سنسور نیز وظیفه جمع آوری اطلاعات مربوط به چرخش مبدل گشتاور و شناسایی چرخش‌های درون گیربکس را برعهده داشته و به منظور استفاده در تعویض نوع دنده، اطلاعات را به ماژول کنترل انتقال می‌دهد.
· سنسور کیلومتر ABS
اطلاعات مربوط به چرخش چرخ توسط این سنسور جمع آوری و برای محاسبه سرعت ماشین مورد استفاده قرار می‌گیرد. سنسور کیلومتر ABS همان Hall Effect است که وظیفه تبدیل اطلاعات بدست آمده به سیگنال‌های دیجیتال را بر عهده داشته و در کنترل و تشخیص ترمزها استفاده می‌شود.
تست و آزمایش سنسور کیلومتر
شما می‌توانید برای صحت عملکرد سنسور کیلومتر از چهار روش یا ابزار زیر استفاده کنید.
تست با دستگاه دیاگ
در این روش دستگاه دیاگ از طریق سوکت‌ها به کامپیوتر مرکزی وصل می‌کنیم. سپس وارد قسمت خطا‌ها شده و آن‌ها را بررسی می‌کنیم. اگر در قسمت سنسور سرعت متوجه خطایی شدیم، مراحل زیر را تکرار می‌کنیم.
- اگر خطا از نوع i باشد، آن را پاک می‌کنیم.
- اما اگر از نوع P یا دائمی باشد، سوکت‌ها و اتصالات را بررسی می‌کنیم. مجددا دستگاه را راه اندازی می‌کنیم. اگر خطا همچنان پابرجا بود، آن را پاک کرده و اندکی با خودرو حرکت می‌کنیم. سپس مجددا دستگاه را متصل کرده و بررسی می‌کنیم. در صورت وجود آن سنسور خراب است.
تست ولتاژی
اگر فکر می‌کنید که سنسور سرعت خراب شده است، می‌توانید از روش تست ولتاژی نیز استفاده کنید. در این روش سنسور را از جای خود خارج کرده و دو سر ولت متر را به پایه‌های 1و2 دسته سیم متصل می‌کنیم. در حال عادی و سلامت سنسور، این عدد باید +12v را نشان دهد. در غیر اینصورت باید مسیر برق تا رله دوبل مورد بررسی قرار گیرند.
تست اهمی
در روش تست اهمی از اهم متر استفاده می‌شود. در این روش از پایه سوم سوکت سنسور تا ECU مقاومت آن‌ها را توسط اهم متر بدست می‌آوریم. در صورت سالم بودن مسیر، دستگاه باید عدد 1 اهم را نشان دهد.
تست دنده کیلومتر گیربکس
در این روش در ابتدا سنسور سرعت را باید از جای خود خارج کنیم. سپس در زیر چرخ محرک خودرو جک قرار می‌دهیم. حال خودروی خود را در دنده قرار می‌دهیم. با شروع به گاز دادن خودرو، پینیون دنده کیلومتر نیز چرخش می‌کند. در صورت حرکت، هیچ مشکلی نیست. در غیر اینصورت مشکل از دنده کیلومتر گیربکس است. حال نوبه به بررسی پایه شافت ورودی سنسور است. اگر بعد از بررسی متوجه هیچ مشکلی نشدید، یعنی سنسور سرعت خراب است.
علائم و نشانه‌های خرابی سنسور کیلومتر
با توجه به توضیحاتی که درباره وظایف سنسور کیلومتر داده شد، عملکرد این سنسور بر قطعاتی نظیر ترمز، پاشش سوخت موتور و قسمت‌های دیگر خودرو تاثیر گذار است. بنابراین هرگونه مشکل یا خرابی در آن با نشانه‌های زیر همراه است:
- بازده سوخت کاهش یافته است.
- در هنگام درجا زدن، به اصطلاح خودرو هرزگردی می‌کند.
- تعویض دنده به سختی انجام می‌گردد.
- کیلومتر شمار خودرو از کار افتاده است.
- موتور خودرو در سرعت‌های بالا بد کار می‌کند. این مشکل با افزایش سرعت نیز بیشتر می‌گردد.
- در صورت رها کردن گاز در مکان‌هایی مانند پشت چراغ قرمز، خودرو خاموش می‌شود.
- سرعت سنج خودرو در خودروهایی که سنسور کیلومتر بدون سیم است، از کار افتاده است.
- کروز کنترل عملکرد مناسبی ندارد.
- چراغ چک موتور یا سیستم ضد قفل خودرو با مشکل روبه رو شده است.
- در هنگام روشن و کار کردن خودرو صداهای نامناسبی به گوش می‌رسد.
- قدرت خودرو به صورت ناگهانی کاهش می‌یابد.
- خودرو در مسیرهای سربالایی ریپ زده یا دنده معکوس ریپ می‌زند.
راه‌های تشخیص خرابی سنسور
بعد از مشاهده علائم و نشانه‌های خرابی، خودرو را در حالت جک قرار داده و سنسور سرعت را از محل خارج کرده و نوع جدید آن را جایگزین کنید. بعد از اطمینان از نصب با خودرو در طول یک مسافت رانندگی کرده و آن را تست کنید. بخاطر داشته باشید که در صورت خرابی یا آسیب سنسور، این قطعه باید تعویض گردد.
از سوی دیگر در خودروهایی که از سیستم ABS استفاده شده ، سنسور سرعت نقش مهمی‌در عملکرد آن داشته و در صورت خرابی عملکرد کل خودرو با مشکل جدی روبه رو می‌گردد.
تعویض سنسور سرعت
در صورت خرابی سنسور سرعت بهتر است که این قطعه به طور کامل تعویض گردد . زیرا همانطور که گفتیم اهمیت آن در خودرو بالا بوده و بر عملکرد سایر قطعات خودرو تاثیر مستقیم دارد. در این قسمت قصد داریم نحوه تعویض سنسور سرعت را در خودروهایی نظیر 405 یا سمند و … که سنسور بر روی گیربکس قرار دارد را خدمت شما ارائه کنیم.
قبل از هر چیزی پیشنهاد می‌کنیم که این کار را به یک فرد کارشناس یا خبره واگذار کنید.
ابزارهای موردنیاز برای تعویض سنسور کیلومتر عبارت اند از :
- آچاار 10 و 13
- دو سو تخت
- دسته آلن یا آلن 5
شما می‌توانید از دو راه این کار را انجام دهید. از قیمت کاپوت و یا از قسمت زیر خودرو. در این قسمت نحوه باز کردن آن از هر دو قسمت را خدمتتان ارائه خواهیم کرد.
باز کردن سنسور سرعت از قسمت بالا
برای این کار کاپوت را بالا زده و باطری، سینی باطری و خرطومی هواکش را جدا یا باز کنید. هنگامی‌که از سرد بودن خودرو مطمئن شدید، به کمک دسته آلن یا آلن 5 پیچ‌های سنسور را باز کنید.
باز کردن سنسور سرعت از قسمت پایین
برای این کار باید اول خودرو را به روی چال سرویس هدایت کنید. سپس به کمک آچار 13 و بکس 13 سینی زیر موتور را باز کنید. حالا می‌توانید به کمک دسته آلن یا آلن 5 پیچ‌های روی سنسور که بر روی گیربکس قرار دارند را باز کنید.
آیا سنسور سرعت خودرو قابل تعمیر است؟
همانطور که در قسمت قبل نیز گفتیم، در صورت خرابی این قطعه بهتر است که تعویض شود. اما در این بخش می‌خواهیم بحث قابل تعمیر بودن آن را برای همیشه روشن کنیم. شاید این سوال برای شما نیز به وجود آمده باشد.
در اغلب مواقع تعمیر قطعات امکان پذیر است. اما موضوعی که مهم است، بحث کارایی و عملکرد آن‌ها است. گاهی اوقات بخشی مهمی از قطعه آسیب می‌بیند که در صورت تعمیر نیز کارایی مناسب ندارد. در این شرایط ملزم به خرید قطعه‌ای جدید می‌شوید. در حالی که وقت و هزینه خود را بر روی قطعه قبلی هدر داده‌اید.
به همین دلیل در صورت خرابی سنسورها پیشنهاد می‌گردد که قطعه‌ای جدید خریداری شده و جایگزین آن گردد. شاید کمتر تعمیرکاری نسبت به خرید آن‌ها مقاومت کرده و اسرار بر تعمیر آن داشته باشد.
به هر حال توصیه ما این است که در صورت خرابی هر نوع قطعه‌ای، قبل از آنکه اقدام به تعمیر آن کنید، شرایط و قطعات داخلی آن را مورد بررسی قرار دهید. اگر علارقم تعمیر عملکرد مناسب نداشته باشد، تعمیر آن بی‌فایده خواهد بود.
از سوی دیگر یافتن قطعه جدید نیز حائز اهمیت است. در واقع اگر نتوانید قطعه اورجینال و باکیفیتی پیدا کنید، مجبور به تعمیر قطعه قبلی خواهید شد و چاره‌ای جز این کار ندارید.
اثرات خرابی سنسور کیلومتر بر عملکرد خودرو
واحد کامپیوتر مرکزی خودرو یا ECU برای انجام فرآیندی چون پاشش سوخت به اطلاعات دقیق سنسور کیلومتر احتیاج دارد. در صورت خرابی سنسور، فرآیند‌های متصل به آن نیز دچار اشکال شده و اثرات زیر را به همراه دارد.
- خودرو در پشت چراغ‌های قرمز یا در موارد خاص خاموش شده و موجب ایجاد ترافیک با حوادث‌های مالی و جانی می‌گردد.
- موتور خودرو در سرعت‌های بالا بد کار کرده و عدم توجه به آن می‌تواند به این بخش آسیب جدید رساند.
- در برخی خودروها که سنسورهای آن‌ها از نوع Cable less (بدون کابل) هستند، امکان خرابی سرعت سنج خودر وجود دارد.
این سه مورد تنها بخشی از تاثیرات مخرب خرابی این قطعه بر روی عملکرد خودرو بود . ارتباط مستقیم این قطعه با کامپیوتر مرکزی و استفاده از داده‌های آن در راه اندازی خودرو و ادامه حرکت، اهمیت آن را بیش از پیش نشان می‌دهد.
به همین دلیل اکیدا توصیه می‌کنیم که در صورت مشاهده علائم خرابی نسبت به تعویض آن اقدام کنید. اختلال در سیستم ترمز گیری یا بخش احتراق خودرو، موضوع بسیار مهمی‌است که باید سریعا پیگری شود.
محل قرار گیری سنسور کیلومتر از چه نوعی است؟
سنسور سرعت کیلومتر در خودروهای انژکتوری درست بر روی دنده کیلومتر و گیربکس و در دیاق دیفرانسیل قرار دارد. این سنسور یکی از پرکار ترین سنسورهای خودرو به شمار آمده که با دنده کیلومتر در ارتباط است .
سنسور کیلومتر یا سرعت سنج ؟
شایده عده‌ای تصور کنند که سرعت سنج خودرو همان سنسور کیلومتر است.(در برخی از سایت‌ها به این موضوع برخورد کرده‌ایم. به همین دلیل در این قسمت به طور صریح به آن می‌پردازیم) در حالیکه اینگونه نیست. سرعت سنج قطعه‌ای مجزا بوده و وظیفه دیگری در خودرو بر عهده دارد. سرعت سنج وسیله‌ای است که سرعت لحظه‌ای خودرو را نشان می‌دهد. سرعت سنج‌ها در دو نوع مکانیکی و دیجیتالی در بازار وجود دارند.
نوع دیجیتالی سرعت را به صورت عدد نمایش می‌دهد. در نوع مکانیکی آن که شبیه به ساعت است؛ سوزن و اعدادی بر روی صفحه هستند که سرعت آنی خودرو را به تصویر می‌کشند.
اطلاعات نشان داده شده بر روی سرعت سنج، از طریق سنسور کیلومتر دریافت شده است. این اطلاعات توسط سنسور سرعت دریافت شده و سپس به بخش ECU انتقال پیدا می‌کند. در نهایت بعد از پردازش توسط کامپیوتر مرکزی بر روی سرعت سنج نمایش داده می‌شود.
علت خرابی سرعت سنج یا کیلومتر شمار خودرو
یکی از اولین اقداماتی که در تعمیر قطعات صورت می‌گیرد، عیب یابی و پیدا کردن علت آن است. در واقع هنگامی‌که با عدم عملکرد مناسب در یکی از قطعات خودرو مواجه می‌شویم، اولین کاری که انجام می‌دهیم، پیدا کردن دلیل خرابی آن است.
با پیدا کردن علت، نیمی از مسئله حل شده است و به راحتی می‌توانیم نیم دیگر آن را بر طرف کنیم. خرابی سرعت سنج نیز این گونه است. ما می‌دانیم که این قطعه اطلاعات خود را از یک قطعه مهم به نام سنسور کیلومتر دریافت می‌کند. همچنین می‌دانیم که این قطعه به طور مستقیم نیز به واحد کامپیوتر مرکزی متصل است.
بنابراین در صورت خرابی بررسی این دو مورد را در اول لیست خود قرار می‌دهیم. اما سرعت سنج تنها با این قطعات ارتباط ندارد. بلکه با قطعات دیگری نیز در ارتباط است که در هنگام بروز مشکل به آن‌ها نیز باید مراجعه کنید.
اجازه دهید در ادامه به طور مفصل به هریک از آن‌ها اشاره کنیم.
· سنسور سرعت
اولین چیزی که در هنگام خرابی سرعت سنج باید مورد بررسی قرار گیرد، بررسی این قطعه است. در بخش نشانه‌های خرابی سنسور سرعت، خرابی سرعت سنج یکی از نشانه‌های آن بود.
یکی از چیزهایی که می‌تواند در این بخش به شما کمک کند این است که خرابی سنسور سرعت تنها بر سرعت خودرو تاثیر نمی‌گذارد. بلکه بر سیستم احتراق، چراغ هشدار یا چک خودرو و … نیز موثر است.
· خرابی Ecu
واحد ECU یا بخش کامپیوتر مرکزی خودرو که وظیفه هدایت و مدیریت سایر سنسورهای خودرو را بر عهده دارد. اطلاعات دریافتی از سنسورها به این قسمت ارجاع داده شده و بعد از پردازش به سمت قطعات دیگر خودرو ارسال می‌شود.
بنابراین عدم نمایش اطلاعات درست در سرعت سنج، می‌تواند به دلیل خرابی این قطعه باشد. البته خرابی کامپیوتر مرکزی بر سایر قطعات خودرو تاثیرگذار خواهد بود.
· وجود مشکلات فیزیکی در خودرو و سایر قطعات آن
یکی دیگر از رایج ترین مشکلات در بین قطعات خودرو، قطع ارتباط بین آن‌ها ست. این مشکل در خودروهای قدیمی‌به دلیل فرسودگی سیم‌ها و اتصالات آن بیشتر است. در خودروهای نوع جدید اتصال بین قطعات از طریق Cable less انجام می‌شود و این مشکلات تا حد زیادی برطرف شده‌اند.
خرابی قطعات داخلی سرعت سنج، عقربه‌ها یا بخش‌های دیگر آن نیز می‌تواند منجر به عدم نمایش درست اطلاعات گردد.
نکات خرید سنسور کیلومتر
اگر از خرابی سنسور کیلومتر خود مطمئن هستید و قصد خرید نمونه جدیدی از آن را دارید، به موارد و نکته‌های زیر توجه کنید.
- در ابتدا تعیین کنید که به دنبال چه نوع سنسوری هستید؛ آیا قصد خرید سنسور سرعت موتور را دارید یا سنسور سرعت چرخ‌ها؟ همانطور که مشاهده می‌کنید هر دوی آن‌ها با نام سنسور سرعت شناخته می‌گردند.
- به اندازه تایرها نیز توجه کنید. به خاطر داشته باشید که بزرگی بیش از اندازه آن‌ها در اندازه گیری سرعت تاثیر گذاشته و عدد اشتباهی را نشان می‌دهد. به همین دلیل پیشنهاد می‌گردد که قبل از آن که اقدام به خرید قطعه‌ای جدید کنید، تایرهای خود را کالیبره کنید. حال مجددا قطعه قبلی را تست کرده و نتایج را یادداشت کنید. در صورت یکسان بودن آن‌ها می‌توانید اقدام به خرید کنید.
- سنسورهای نوری و آهنربایی دو نوع از رایج ترین سنسورهای بازار به شمار می‌آیند. اما سنسورهای آهنربایی به دلیل دقت در نشان دادن سرعت، جهت و موقعیت از کیفیت بالاتری برخوردار هستند. علاوه بر آن به دلیل عدم تماس با آن‌ها، طول عمر بیشتری داشته و برای مدت زمان بیشتری کارایی دارند.
سنسور سرعت یا کیلومتر را از کجا خریداری کنیم ؟
حال که تصمیم به خرید قطعه‌ای جدیدی داشته و اطلاعات کافی در این باره بدست آورده اید،
شما می‌توانید با اندکی جستجو در میان سایت‌های فروش قطعات خودرو، از این بابت مطمئن گردید.
در بخش محصولات سایت انواع قطعات و لوازم یدکی خودروهای میتسوبیشی بهترین کیفیت ارائه شده است.
دیدگاه خود را بنویسید