کولر خودرو یکی از تجهیزات ضروری و پر کاربرد در فصل گرم سال است که نبود آن می تواند کیفیت رانندگی را کاهش دهد و احتمال تصادف را نیز افزایش دهد. سیستم تهویه یکی از تجهیزات کاربردی و مهم در صنعت خودروسازی است که عملکرد نسبتاً ساده ای دارد. و تمامی سیستم‌ های تهویه با خنک کردن کابین و حذف رطوبت شناخته می‌شوند.

سیستم های خنک کننده خودرو یکی از موارد مورد استفاده در اتومبیل‌ هاست که از اجزای مختلفی تشکیل شده است که مهمترین آن کمپرسور است. کمپرسور نقش اصلی آن، به گردش درآوردن گاز مبرد است. داخل سیستم کولر خودرو گاز مبرد قرار گرفته و این گاز به دلیل دمای پایین که دارد، با گرفتن دمای محیط، تبخیر شده و فضا را خنک می‌کند.

در ادامه با کمپرسور کولر خودرو آشنا می شویم و متوجه می شویم که کمپرسور نوعی پمپ است که به نوعی قلب مجموعه نامیده می شود. این دستگاه از مهم‌ ترین تجهیزات رفاهی خودروها که امروزه بسیار کاربردی شده است .کولر خودرو یا همان سیستم تهویه مطبوع است که همزمان با تغییرات اقلیمی جدید و گرم ‌تر شدن زمین، نیاز به آن در سالهای اخیر بیش از پیش احساس می کنیم. در ادامه قصد داریم تا با آشنایی کمپرسور کولر خودرو  و تمام سوالات شما را نسبت به این نوع کمپرسور برطرف کنیم، با تیم مجرب الو میتسوبیشی همراه باشید.

کمپرسور کولر خودرو چیست؟

همانطور که می دانید، کمپرسور به عبارتی متراکم کننده از انواع دستگاه های مکانیکی می باشد که از یک یا چند سیلندر و پیستون تشکیل شده است. این دستگاه در موتور خودرو ها، هوا را گرفته و از طریق سوپاپ‌، به داخل سیلندر فرستاده می شوند. در این مرحله، سرمای ایجاد شده از طریق لوله‌ها به  اواپراتور رسیده و به وسیله فن، وارد کابین خودرو می‌شود.

در حقیقت باید گفت که کمپرسور کولر خودرو نوعی فرآیند است که در کولر اتفاق می‌افتد. این قطعه باعث می شود گاز خنک کننده را از اوپراتور به کندانسور بیاورد و دوباره پس از طی مسیر به اوپراتور باز گرداند. این تغییر عموماً باعث افزایش دمای سیال می‌شود که با استفاده از این گاز داغ، و طی کردن چند فرایند دمای محیط را کاهش می‌دهد.

سیستم خنک کننده خودرو از چه قطعاتی تشکیل شده است؟

کمپرسور

همان طور که در مطالب بالا گفته شد کمپرسور یک پمپ باد است که وظیفه انتقال گاز سرد را در کولر برعهده دارد و به نوعی قلب مجموعه نامیده می‌شود. این قطعه از طریق تسمه به میل لنگ موتور خودرو متصل می شود و ماده سردی که در هنگام دمای گاز کم‌ از آن خارج می شود اواپراتور را نیز افزایش می‌دهد. نکات مهمی که معمولا خودرو سازان باید به آن توجه کنند این است که باید اندازه کمپرسور و وزن آن متناسب با کلیت خودرو و کولر باشد.

کندانسور

کندانسور یا چگالنده نوعی رادیاتور است که وظیفه این قطعه در کولر به نوعی خارج کردن هوای گرم از فضای کولر و تبدیل شدن گاز سرد موجود است. این قطعه گرمای جذب شده را توسط اوپراتور گاز مبرد داخل سیستم را به هوای محیط خارج از کابین اتومبیل انتقال می‌دهد. مایع خروجی کندانسور، با توجه به دمای پایین خود، وظیفه خنک‌کاری را بر عهده دارد.

کپسول خشک کننده

این قطعه نوعی خشک کننده است که با استفاده از یک ماده شیمیایی رطوبت را جذب می‌کند. در مواقعی که فشار گاز از حد تعریف شده کمتر یا بیشتر شود، به طور خودکار جریان برق کمپرسور را قطع ‌نماید.

سوئیچ

این قطعه در سیستم کولر خودرو وظیفه خاموش و روشن نمودن کولر را بر عهده دارد که با شکلهای متفاوت در خودروهای مختلف وجود دارد معمولاً یک LED وظیفه نمایش حالت روشن یا خاموش این سوئیچ را نمایش می‌دهد لازم به ذکر است در بعضی از خودرو های روز دنیا این قطعه حذف گردیده و سیستم تهویه همراه با روشن نمودن خودرو به حالت فعال درمی‌آید و فقط دما بایستی تنظیم گردد.

فن کولر

فن کولر وظیفه به جریان انداختن هوا را دارد که معمولا با توجه به نوع فن به کار رفته در خودروها انجام می شود. به طور کلی هوایی که فن به داخل کابین منتقل می‌کند یا از هوای بیرون تغذیه می‌شود و یا اینکه از روی کندانسور گرفته می‌شود.

شرایط استفاده از فن الکتریکی نسبت به شرایط به‌کارگیری آنها متفاوت است، در صورتی که یک سوئیچ فشار سه وضعیتی در سیستم وجود داشته باشد فن الکتریکی با افزایش و یا کاهش فشار قطع و وصل خواهد شد. در غیر این صورت فن به‌ صورت دائم کار و همراه با استارت سیستم تهویه مطبوع وارد مدار می‌شود.

سیم کشی

سیم کشی وظیفه انتقال اجزای مرتبط با کولر خودرو و نیز برق رسانی را برعهده دارد. لازم به ذکر است که در خودرو های جدید معمولاً تمام فرمانها توسط ECU و به‌ وسیله درخت سیم اصلی خودرو انتقال داده می‌شوند.

رسیوردرایر

رسیوردرایر به‌عنوان منبع ذخیره گاز مبرد عمل می‌کند. معمولاً این قطعه دارای یک پرشرکنترل (مانوستات) ایمنی می‌باشد تا در مواقعی که فشار گاز از حد تعریف شده کمتر یا بیشتر شود، به‌طور خودکار جریان برق کمپرسور را قطع ‌نماید. همچنین بر روی این قطعه، شیشه‌ای وجود دارد. که این امکان را به ما می‌دهد تا بتوانیم گردش و میزان گاز موجود در سیستم را کنترل نماییم.

نگهداری از کولر خودرو

فیلتر هوای خودرو را حتما تعویض کنید چرا که فضای کولر باعث رشد سریع  قارچ بوده و در صورت کثیف بودن فیلتر هوا و عدم تصفیه مناسب هوا قطعاً بیماری‌ های تنفسی در انتظارتان خواهد بود.

اگر از خودروی زیر ۶ سیلندر استفاده می‌کنید، باید بدانید که با روشن بودن کولر قدرت موتور کاهش پیدا می‌کند.

پس باید با دور موتور پایین حرکت کنید و از چند کیلومتری سرعت خود را مخصوصا در مسیرهای طولانی کم کنید.

در ترافیک‌ های سنگین و یا شیب‌ های تند ترجیحا کولر را خاموش کنید.

سیستم کولر خودرو را بدون گاز یا با گاز کم روشن نکنید. در صورت مشاهده هر گونه کاهش اقدام به تامین آن نمایید.

شارژ کولر خودرو

با شروع شدن فصل تابستان برای شارژ مجدد گاز کولر باید به تعمیرگاه ها یا مراکز خدماتی خودرو مراجعه کنیم. شارژ کولر خودرو به‌ معنی پر کردن ظرفیت مخزن سرد کننده‌ است. مانند روغن موتور، گاز سردکننده سیستم تهویه نیز پس از مدتی کمتر می‌شود، در صورتی که این مقدار کاهش قابل توجهی داشته باشد، باید به دنبال نشتی احتمال در ارتباطات کلی سیستم بود.

این گاز معمولاً از نوع R134 است و پس از طی مدت زمانی در حدود ۲ سال این گاز تخلیه شده و باید مجدداً شارژ شود. لازم است نسبت به این نکته دقت لازم را به خرج دهید زیرا اگر کولر بدون این گاز (حتی با مقدار کم از این گاز) روشن شود، نمی تواند به درستی عمل خنک کنندگی را انجام دهد.

شایع‌ ترین نشانه‌ های خرابی کولر خودرو

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، باید برای تعمیر کولر خودرو اقدام کنند:

  • روشن نشدن کولر خودرو
  • عدم خنک کنندگی کولر
  • یخ زدن اواپراتور و لوله‌ها
  • بوی نامطبوع از کولر
  • عمل نکردن کمپرسور

سخن پایانی

همان طور که در مطالب بالا گفته شد یکی از مهم‌ ترین تجهیزات رفاهی که جنبه عمومی پیدا کرده سیستم تهویه مطبوع و كولر خودرو هاست که همزمان با تغییرات اقلیمی جدید و گرم‌ تر شدن زمین، نیاز آن در سال‌ های اخیر بیش از پیش احساس می‌ شود.  گرمای شدید خیلی زود راننده و دیگر سرنشینان خودرو را عصبی می‌کند. عصبی شدن راننده ممکن است بر کیفیت رانندگی و احتمال بروز تصادف اثر منفی بگذارد. گرمای شدید همچنین به بخش‌ های داخلی خودرو، مانند روکش داشبورد، یا وسایلی چون گوشی تلفن همراه آسیب وارد می کند.

کولر خودرو یکی از سیستم‌ های پیش و پا افتاده در اتومبیل و در عین حال بسیار حیاتی‌ است که قدر آن را به وقت خرابی، به خوبی خواهیم دانست. برای آن که کمترین ریسک خرابی کولر را داشته و با گرمای طاقت فرسای تابستان، دست به گریبان نشویم، بهتر است از سلامت تمامی قطعات آن از جمله کمپرسور کولر خودرو یا دیگر قطعات چون اوپراتور، فن، شیر انبساط و…… اطمینان داشته باشیم.