چرخ خودرو

میزان فرمان چیست؟

ممکن است تجربه کرده باشید که غربیلک فرمان را صاف بگیرید و خودروی شما مسیر مستقیم را طی نکند. یا ممکن است احساس کنید که با رها کردن فرمان، خودرو به سمتی منحرف شود. این علائم میزان نبودن فرمان هستند. وقتی شما برای میزان فرمان به تعمیرگاه مراجعه می‌کنید، مکانیک با بررسی چرخ های جلوی خودروی شما آن ها را تنظیم میکند.
زمانی که قیمت خودرو چندبرابر می‌شود، طبعا هزینه های تعمیر آن نیز افزایش می یابد؛ با این حال هزینه میزان فرمان همچنان رقم بالایی نیست، اما عدم انجام آن ممکن است منجر به خرابی هایی شود که هزینه سنگین داشته باشند. حتی ساییده شدن لاستیک با شرایط امروز بازار قطعات یدکی، هزینه ای سنگین محسوب می شود!

میزان فرمان شامل هم راستا کردن ۲ چرخ جلو و همگام سازی آن با غربیلک فرمان می شود.
عمل میزان فرمان با ۲ روش سنتی و مدرن انجام می شود. در روش سنتی مکانیک با یک میله به طول فاصله ی دو دیواره ی داخلی لاستیک های جلو اقدام به میزان فرمان می کند تا دهانه‌ی چرخ های جلو از یکدیگر باز یا بسته نباشند و کاملا موازی و هم‌راستای یکدیگر قرار گیرند.
در روش مدرن نیز هدف از میزان کردن مشابه است. تنها تفاوت میزان فرمان لیزری آن است که مکانیک با قرار دادن کیت های لیزری روی چرخ ها زوایای آن ها را بررسی کرده و با مونیتور کردن مقدار زوایا آن ها را تنظیم میکند. بدیهیست که این روش ضریب خطای کمتری نسبت به روش سنتی شامل می شود.

تنظیم زوایای چرخ‌ چیست؟

چرخ ها شامل چندین نوع اتصال هستند. میزان نبودن هر کدام از این اتصالات باعث می شود تا چرخ در موقعیت و زاویه ی درستی قرار نگیرد. عدم تنظیم زوایای هر ۴ چرخ خودرو باعث ساییده شدن زود هنگام لاستیک ها، افزایش مصرف سوخت و کاهش پایداری خودرو می شود و در انتها عمر عقبندی و جلوبندی خودرو را کاهش می دهد. هر جهتی که چرخ می تواند به صورت طولی در آن جابجایی داشته باشد و از موقعیت درست خود فاصله بگیرد با یک نام شناخته می شود. اگر ۳ محور X و Y و Z را برای چرخ در نظر بگیریم، در یکی Toe in و  Toe out ، در یکی کمبر (Camber)  و در دیگری کستر (Caster) نام جهت گیری چرخ ها می باشد.
Toe in و Toe out چرخ ها با میزان فرمان تنظیم می شوند و برای تنظیم ۲ مورد دیگر، باید تنظیم زوایای کامل چرخ ها انجام شود. در واقع میزان فرمان تنظیم چرخ در یک زاویه و تنظیم زوایای چرخ انجام این عمل در ۳ زاویه از چرخ است.

لاستیک فاق بلند

شاید موقع تعویض لاستیک پیشنهاد استفاده از لاستیک فاق بلند از طرف فروشنده و یا حتی دیگر مالکان خودرو مشابه به شما داده شده باشد. خصوصا اگر رینگ سایز بزرگ روی خودروی شما نصب شده باشد و یا سواری خودروتان خشک به نظر برسد.

لاستیک فاق بلند یک اصطلاح است و سایز خاصی را مطرح نمی کند. مثلا اگر خودروی شما از لاستیک فابریک با سایز ۲۱۵/۴۵R17 استفاده کند، لاستیک فاق بلند آن ۲۱۵/۵۰R17 است. طبق محاسبه ی زیر لاستیک دوم فاق بلندتری نسبت به لاسیک اول دارد:

این ۱۰.۷۵  میلیمتر فاق بیشتر موجب می شود خودروی شما کوبش کمتری داشته باشد و احتمال ترکیدن یا ۲ پوست شدن آن بر اثر افتادن در چاله کاهش باید. البته قبل از جایگزین کردن لاستیک فاق بلند برای خودرو باید توجه داشته باشید که سایز مذکور توسط کمپانی تولید کننده مورد تایید باشد. چرا که استفاده از لاستیکی که مورد تایید سازنده خودرو نیست می تواند مشکلاتی از قبیل اختلال در پایداری خودرو، نمایشگر سرعت و سیستم های کنترل پایداری و ترمز ضد قفل (به دلیل تغییر قطر چرخ) ایجاد کند.

آیا لاستیک پشت و رو دارد؟

گل برخی لاستیک ها به نحوی طراحی شده که یک سمت آن حتما باید به سمت بیرون خودرو باشد و در برخی دیگر طراحی گل متقارن است و پشت و روی آن تفاوتی ندارد. در هنگام نصب لاستیک هایی که پشت و رو دارند باید حتما به جهت لاستیک توجه داشت چرا نصب نادرست و جا به جای آن موجب کاهش عملکرد تایر، افزایش صدای نویز و هدایت نادرست آب در زمین مرطوب می شود.

لاستیک ۲ پوست کرده به چه معناست؟

برخورد لاستیک با سطح تیز یا برخورد دیواره تایر با مانع، افتادن در چاله یا دست انداز می تواند موجب تورم لاستیک و یا اصطلاحا دوپوست شدن آن شود. در خودرو هایی که فاق لاستیک کوتاهی دارند این اتفاق رایج تر است، چرا با افتادن در چاله عمیق و جمع شدن فاق در هنگام عبور از روی سطح پله شکل چاله، ممکن است لبه ی رینگ دیواری لاستیک را گاز بگید و لاستیک دو پوست شود.

اگر از لاستیک فاق کوتاه بر روی خودروی خود استفاده میکنید سعی کنید باد تایر ها را همیشه تنظیم نگه دارید. تنظیم بودن باد لاستیک احتمال وقوع این مورد را کاهش می دهد.

رینگ ۲ لبه یا ۲ سایز به چه معناست؟

در برخی خودرو ها، خصوصا خودرو های اسپرت تر، از سایز رینگ متفاوت در محور عقب و جلو استفاده می شود. البته این اختلاف در قطر رینگ نیست بلکه پهنای رینگ های ۲ محور با یکدیگر تفاوت دارد. ممکن است اصطلاح رینگ ۲ لبه را شنیده باشید که منظور از ۲ لبه همان ۲ سایز متفاوت است. البته منشا تولید این اصطلاحات عجیب همیشه نا معلوم است!

کاپ رینگ

کاپ یا همان قالپاق رینگ به بخش جدا شونده مرکزی رینگ می گویند که معمولا لوگوی کمپانی سازنده خودرو بر روی آن درج شده است. البته اگر رینگ فابریک خودرو با رینگ افترمارکت تعویض شده باشد لوگوی برند کمپانی سازنده رینگ را بر روی آن خواهید دید. برخی رینگ ها مثل این مدل کاپ خور نیستند.

اسپیسر چیست و چه تفاوتی با آداپتر دارد؟

اسپیسر قطعه ای از جنس آلومینیوم می باشد که مابین توپی چرخ و چرخ قرار میگیرد و چرخ را بیرون تر از فاصله ی فابریک قرار می دهد. این قطعه در خودرو های مسابقه ای بیشتر دیده می شود. قطر اسپیسر ها از ۳ میلی متر شروع می شود و حق انتخاب تا ۶۵ میلی متر وجود دارد.

استفاده از اسپیسر تنها برای محور عقب پیشنهاد می شود؛ برای کاهش قطر شکستن و یا خورد شدن (به دلیل فشار زیادی که روی آن است) تنها اسپیسر های مرغوب برای استفاده مناسب هستند. تفاوت اسپیسر با آداپتر آن است که آداپتر امکان استفاده از رینگ غیرفابریک را نیز محیا می سازد. بدین صورت که یک آداپتر سایز پیچ و تعداد آن از یک طرف همگام با توپی خودروی شماست و از طرف دیگر قابلیت نصب یک رینگ با سایز و تعداد پیچ متفاوت را به شما می دهد.

ده خطر تهدیدکننده چرخ خودرو

افزایش مسافت توقف در رانندگی با تایرهای فرسوده و صاف

اگر با تایرهای ناسالم و فاقد آج کافی به رانندگی بپردازید، باید بدانید که مسافت موردنیاز جهت توقف کامل خودرو هنگام ترمزگیری نسبت به مواردی که لاستیک‌های خودرو سالم و جدید هستند، افزایش می‌یابد و بدین ترتیب، خطر تصادف نیز بیشتر می‌شود. این مسئله در آب‌وهوای مرطوب و جاده‌های خیس تشدید می‌شود، احتمال بروز حوادث ناگوار افزایش می‌یابد و درنهایت، خطرات بیشتری متوجه جان و مال سرنشینان خودرو خواهد شد.

افزایش خطر سُرخوردن و آب‌غریقی تایر

هنگامی که تایرها فاقد شیار یا آج کافی باشند، چرخ خودرو روی زمین‌های لغزنده و خیس با پدیده هیدروپلنینگ یا آب‌غریقی مواجه خواهد شد؛ چراکه وجود تایر، سبب می‌شود تا آب به میزان بیشتری از روی زمین کنار برود و لاستیک سطح تماس گسترده‌تری با جاده پیدا کند. هنگامی که خودرو فاقد تایر آج‌دار باشد، لایه آب بین لاستیک و زمین شکل می‌یابد و خطر سُرخوردن خودرو و انحراف از مسیر بیشتر خواهد شد. بنابراین، وجود آج کافی کمک می‌کند تا راننده در جاده‌های لغزنده و خیس، تسلط و کنترل بیشتری بر وسیله نقلیه خود داشته باشد.

کاهش هندلینگ

ممکن است در بعضی مواقع احتیاج به انجام یک مانور غیرمنتظره و سریع داشته باشیم؛ به عنوان مثال، یک خودرو مسیر شما را قطع می‌کند و نیاز است خیلی سریع تغییر جهت دهید تا با آن برخورد نکنید. اگر تایرهای خودروی شما از سلامت کافی برخوردار نباشند، قطعا قابلیت‌های دینامیکی و هندلینگ خودرو تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد؛ سرعت عمل کاهش و خطر بروز تصادف افزایش می‌یابد.

کاهش تراکشن و کشش خودرو در جاده‌های یخی

واضح است که هر چه آج لاستیک اتومبیل بیشتر باشد، این قطعه چسبندگی بالاتری با سطح یخ و برف روی جاده به وجود خواهد آورد و بدین ترتیب، اتومبیل راحت‌تر تحت کنترل راننده درخواهد آمد. لاستیک‌های ناسالم یا صاف، از این قابلیت بهره‌مند نیستند و احتمال سرخوردن و خروج از جاده را افزایش خواهند داد.

افزایش خطر پنچری

تایرهای صاف، اهداف آسان‌تری برای پنجری هستند؛ چراکه مواردی هم‌چون خرده‌شیشه، میخ‌های ریز و… به نحوی راحت‌تر می‌توانند درون لاستیک فاقد آج نفوذ کنند و به پنجری آن منجر شوند.

افزایش خطر جریمه‌شدن یا توقف خودرو توسط پلیس

تایرهای صاف و ناسالم، تهدیدی برای امنیت سرنشینان یک خودرو و هم‌چنین سایر افراد ترددکننده در سطح جاده هستند؛ بنابراین، اصلا بعید نیست که ماموران پلیس هنگام مشاهده یک اتومبیل با تایرهای نامناسب، ضمن جریمه مالک خودرو، از ادامه حرکت وسیله نقلیه در جاده ممانعت به عمل آورند‌. این مورد به‌ویژه در خودروهای سنگین و باربر، تشدید می‌شود و می‌تواند منجر به انتقال خودرو به پارکینگ شود.

افزایش دمای سطح تایر به حد خطرناک

وجود شیار روی سطح تایر، موجب عبور هوا از فضای خالی بین زمین و لاستیک می‌شود؛ بنابراین، هرچه تایر خودرو شیار کمتری داشته باشد، فضای لازم جهت عبور هوا از روی آن کاهش‌ می‌یابد و دمای تایر حین حرکت در سطح جاده به میزان بیشتری افزایش خواهد یافت. این مورد به‌ویژه هنگام رانندگی روی جاده‌های داغ طی یک روز گرم تابستان، می‌تواند تشدید شود.

کاهش فشار باد تایر

گاهی اوقات خالی‌شدن باد تایر اتومبیل، خیلی سریع خود را نشان می‌دهد و تایر نیاز به تعویض پیدا می‌کند؛ اما در برخی موارد دیگر نیز ممکن است این کاهش فشار باد کاملا آهسته صورت بگیرد. این مورد در تایرهای فرسوده بیشتر دیده می‌شود و می‌تواند موجب بروز مشکلاتی هم‌چون افزایش مصرف سوخت و افزایش فشار روی موتور و سامانه فنی خودرو شود.

افزایش خطر ترکیدگی تایر

احتمالا شما نیز گاهی تکه‌های تایرها روی سطح جاده یا کنار بزرگراه را مشاهده کرده‌اید. این تکه‌ها، به دلیل فرسودگی یا انفجار و ترکیدگی لاستیک به وجود آمده‌اند. ترکیدگی چرخ آن هم در سرعت بالا، امری بسیار خطرناک و نامطلوب است که همه ما به‌هیچ‌وجه نمی‌خواهیم با آن روبرو شویم؛ بنابراین، بهتر است از سلامت تایرهای خودروی خود مطمئن شوید و در صورت نیاز، به‌موقع نسبت به تعویض آن‌ها اقدام کنید.

افزایش هزینه نگه‌داری از خودرو

تایرها قطعاتی گران‌قیمت هستند و همه ما قصد داریم تا حد امکان از تعویض آن‌ها و پرداخت هزینه بالا اجتناب کنیم تا پول بیشتری صرفه‌جویی کرده باشیم. اما باید بدانید که تایرهای نامناسب و ناسالم، سبب بروز انواع و اقسام مشکلات و هم‌چنین افزایش خطر تصادف خواهند شد. اگر هر یک از این مشکلات برای خودرو بروز کند، صرفه‌جویی اندک ناشی از تعویض‌نکردن به‌موقع تایر خودرو، ممکن است به میزان چندین برابر به جیب شما هزینه تحمیل کند؛ بنابراین، به‌هیچ‌وجه فریب صرفه‌جویی ناچیز جهت رانندگی با تایرهای فرسوده به مدت طولانی‌تر را نخورید.

جمع‌بندی

تایر خودرو علاوه بر تاثیر فراوان در کیفیت سواری و هندلینگ یک اتومبیل، نقشی بسیار مهم در ایمنی و حفظ جان سرنشینان ایفا می‌کند؛ بنابراین، توصیه می‌کنیم همواره تایرهای اتومبیل خود را مورد بررسی قرار دهید و در صورت نیاز، نسبت به تعویض آن‌ها اقدام کنید تا از بروز زیان‌های مالی و جانی احتمالی ممانعت به عمل آورید و لذت بیشتری از رانندگی با اتومبیل خود ببرید.